Nie wolno zapominać, że nawet na Morzu Śródziemnym możemy zostać zmuszeni do prawdziwej walki z żywiołem. W naszych rejonach, pogoda z reguły „przychodzi” z zachodu, z nad Atlantyku i Morza Północnego – cały region jest pod wpływem jednego systemu. Inaczej jest na Morzu Śródziemnym, tutaj kształtowanie się pogody występuje na mniejszą skale. Małe niże często rozwijają się szybko. Jeśli popatrzymy na mapę pogodową, często zobaczymy niże, które mogą być skojarzone z frontami. Natomiast różnice ciśnień między niżem a wyżem są z reguły niewielkie.
Ważna jest również przyczyna układów niskiego ciśnienia. „Nasze” niże, formują się zwykle wzdłuż frontów polarnych, gdzie ciepłe i wilgotne powietrze z południa spotyka się z zimnym i suchym powietrzem z północy. Gdziekolwiek powietrze jest ogrzewane przez ciepły ląd, wilgoć i powietrze unosi się, a ciśnienie przy ziemi spada.
Nad półwyspem Iberyjskim, niż może utrzymywać się nawet tygodniami, powodując słabe wiatry na hiszpańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego, który z drugiej strony napędza portugalski pasat, który regularnie osiąga siłę 7 stopni lub więcej wzdłuż wybrzeża Portugalii. Nie tylko Hiszpania generuje takie niże. Nad wschodnim Morzem Śródziemnym podobne sytuacje tworzą się u Wybrzeży Turcji (Meltemi) i Grecji (Etesian). Etesian to wiatr, który wieje na Morzu Egejskim, to silny północny wiatr, w lato często osiągający siłę 7-8 w skali Beauforta.
Jeśli popatrzymy na mapę Morza Śródziemnego, zauważymy, iż jest ono otoczone przez góry. To właśnie dzięki nim oraz codziennemu nagrzewaniu i chłodzeniu się lądu, prowadzi to do gwałtownych zmian w lokalnych wiatrach. Wysokie góry również tworzą obszary niskiego ciśnienia, na ich zawietrznej stronie, co powoduje lokalne silne wiatry za zboczu góry. Na tym akwenie istnieje ponad 40 różnych nazw wiatrów.
Lokalne wiatry
Lokalne wiatry występują, ponieważ góry stwarzają różnice ciśnień: wiatr wiałby prosto od wyżu do niżu, jednak dzięki ruchowi obrotowemu ziemi, wieje przeciwnie do ruchu wskazówek zegara wokół niżu i zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół wyżu.
Jednakże góry mają wpływ na wiatr. Najprościej mówiąc, blokują one wiatr, tworząc coś na wzór komina. Doskonałym przykładem jest tutaj cieśnina gibraltarska, gdzie przez 98 procent czasu wieje wiatr wschodni (Levanter) lub zachodni (Vendaval). W takim „kominie” wiatr potrafi osiągnąć sztormową siłę, gdy kilka mil dalej, jest on umiarkowany. Silne prądy wzdłuż cieśnin, oraz duży ruch statku, tworzą ciężkie warunki do żeglugi.
Wiatr Mistral – ciepły wiatr we Francji
Co to jest Mistral?
Jeden z najbardziej znanych wiatrów na Morzu Śródziemnym to Mistral. Jest to suchy, zimny, porywisty wiatr wiejący w południowej Francji poprzez Masyw Centralny. Jest on spowodowany niskim ciśnieniem przechodzącym na północ i zimnym frontem mijającym Francje. W Marsylii Mistral potrafi wiać nawet przez 100 dni w roku, zwykle z siłą 6 stopni. Kierunek i siła mistralu nad Morzem Śródziemnym są modulowane przez Alpy, Pireneje i Masyw Centralny. Front chłodny w północnej Francji oddziałuje z Alpami i wymusza przepływ zimnego powietrza w kierunku doliny Rodanu. Początek mistralu zależy nie tylko od cyrkulacji w północnej Francji, ale także od czynników lokalnych. Jednym z nich jest wiatr Tramontane, który zależy od podobnych czynników, co mistral, ale jest związany z przepływem koło Pirenejów.
Wiatr Bora
Adriatycki wiatr – Bora jest podobny do mistrala, schodzi z gór, często przy czystym niebie. Późnym latem Bora może postępować z burzą, powodując silne szkwały. Powstaje najczęściej zimą, gdy nad lądem tworzy się ośrodek wysokiego ciśnienia, a nad morzem przeważa ciśnienie niskie. Zimne powietrze gromadzi się za Górami Dynarskimi, później przekracza barierę górską i opada w stronę wybrzeża.
Marek Ziarkiewicz
Redakcja SailBook.pl
